Do tej pory dawka promieniowania otrzymana w wyniku narażenia na radon i jego pochodne nie wliczała się do dawki efektywnej otrzymywanej każdego roku i nie podlegała limitom. Jednak na początku sierpnia 2019 rok została znowelizowana Ustawa Prawo Atomowe i od tej pory dawka od radonu traktowana jest jak dawka od wszystkich innych źródeł.

Pomiar stężenia radonu w miejscach pracy

Zgodnie z Art. 23 ustawy:

  1. Działalność zawodowa związana z występowaniem promieniowania naturalnego prowadzącego do wzrostu narażenia pracowników lub ludności, istotnego z punktu widzenia ochrony radiologicznej, wymaga oceny tego narażenia
  2. Ocena narażenia dokonywana jest na podstawie pomiarów dozymetrycznych
    w środowisku pracy
  3. Ustala się poziom odniesienia dla średniorocznego stężenia promieniotwórczego radonu w powietrzu:
    1. miejscach pracy wewnątrz pomieszczeń oraz 
    2. pomieszczeniach przeznaczonych na pobyt ludzi 

– w wysokości 300 Bq/m3 (bekereli na metr sześcienny). 

  1. Kierownicy jednostek wykonujących działalność, w której występują miejsca pracy:
  1. zlokalizowane wewnątrz pomieszczeń na poziomie parteru lub piwnicy na terenach, na których średnioroczne stężenie promieniotwórcze radonu w powietrzu w znacznej liczbie budynków może przekroczyć poziom odniesienia, 
  2. pod ziemią, 
  3. związane z uzdatnianiem wód podziemnych na terenach, na których średnioroczne stężenie promieniotwórcze radonu w powietrzu w znacznej liczbie budynków może przekroczyć poziom odniesienia

– zapewniają w tych miejscach pracy pomiar stężenia radonu lub stężenia energii potencjalnej alfa krótkożyciowych produktów rozpadu radonu. 

  1. Kierownicy jednostek wykonujących działalność, w których występują miejsca pracy, o których mowa w ust. 1, zapewniają optymalizację narażenia pracowników wykonujących pracę w tych miejscach pracy oraz informują na bieżąco na piśmie takich pracowników o zwiększonym narażeniu na radon, wynikach pomiarów stężenia radonu 
  2. Minister właściwy do spraw zdrowia określi, w drodze rozporządzenia, tereny, na których średnioroczne stężenie promieniotwórcze radonu w powietrzu wewnątrz pomieszczeń w znacznej liczbie budynków może przekraczać poziom odniesienia, mając na względzie konieczność zapewnienia odpowiedniej ochrony radiologicznej pracowników wykonujących pracę w warunkach zwiększonego narażenia na radon. 

W Rozporządzeniu Ministra Zdrowia z dnia 18 czerwca 2020 r. określone zostały tereny, na których stężenie radonu może przekraczać poziom referencyjny w ustawie i są to:

  1. W województwie dolnośląskim: powiat dzierżoniowski 
    1. powiat jeleniogórski 
    2. miasto na prawach powiatu Jelenia Góra 
    3. powiat kamiennogórski 
    4. powiat kłodzki 
    5. powiat lubański 
    6. powiat lwówecki 
    7. powiat polkowicki 
    8. powiat trzebnicki 
    9. powiat wałbrzyski 
    10. miasto na prawach powiatu Wałbrzych 
    11. powiat ząbkowicki 
    12. powiat zgorzelecki
    13. powiat złotoryjski
  2. W województwie lubelskim – powiat tomaszowski 
  3. W województwie opolskim:
    1. powiat nyski
    2. powiat prudnicki
  4. W województwie podkarpackim: 
    1. powiat bieszczadzki 
    2. powiat jasielski
    3. powiat krośnieński
    4. powiat leski
    5. powiat mielecki 
    6. powiat sanocki
  5. W województwie śląskim – powiat cieszyński. 
  6. W województwie świętokrzyskim: 
    1. powiat kielecki
    2. powiat opatowski
    3. powiat skarżyski. 

Na koniec jeszcze jedna ważna kwestia, tzn. definicja miejsca pracy.

Zgodnie z rozporządzenie ministra pracy i polityki socjalnej pomieszczenie pracy to pomieszczenie przeznaczona pobyt pracowników, w którym wykonywana jest praca. Nie uważa się za przeznaczone na pobyt pracowników pomieszczeń, w których:

  • łączny czas przebywania tych samych pracowników w ciągu jednej zmiany roboczej jest krótszy niż 2 godziny, a wykonywane czynności mają charakter dorywczy, bądź praca polega na krótkotrwałym przetrwaniu związanym z dozorem albo konserwacją urządzeń lub utrzymaniem czystości i porządku
  • mają miejsce procesy technologiczne niepozwalające na zapewnienie odpowiednich warunków przebywania w celu ich obsługi, bez zastosowania środków ochrony indywidualnej i zachowania specjalnego reżimu organizacji pracy
  • jest prowadzona hodowla roślin lub zwierząt, niezależnie od czasu przebywania w nich pracowników zajmujących się obsługą

Rozporządzenie definiuje również, czyli pomieszczenie, w którym łączny czas przebywania tego samego pracownika w ciągu jednej doby przekracza 4 godziny.

Pełną treść aktów prawnych możesz znaleźć poniżej:

  1. Ustawa Prawo Atomowe (link)
  2. Rozporządzenie Ministra Zdrowia z dnia 18 czerwca 2020 r. w sprawie terenów, na których średnioroczne stężenie promieniotwórcze radonu w powietrzu wewnątrz pomieszczeń w znacznej liczbie budynków może przekraczać poziom odniesienia (link)
  3. Rozporządzenie Ministra Pracy i polityki socjalnej z dnia 26 września 1997 r. ”w sprawie ogólnych przepisów bezpieczeństwa i higieny pracy (link)
  4. Wytyczne IRMA (link)

Pomiar stężenia radonu w mieszkaniach

Zgodnie z Art. 23d. Ustawy Prawo Atomowe: 

  1. Budynek, lokal lub pomieszczenie, przeznaczone na pobyt ludzi, przekazuje na żądanie nabywcy lub najemcy takiego budynku, lokalu lub pomieszczenia informację o wartości średniorocznego stężenia promieniotwórczego radonu w powietrzu odpowiednio
    w budynku, lokalu lub pomieszczeniu.
  2. Informacja, o której mowa, wskazuje: 
  3. wartość średniorocznego stężenia promieniotwórczego radonu w powietrzu odpowiednio w budynku, lokalu albo pomieszczeniu; 
  4. porównanie wartości, o której mowa w pkt 1, z wartością poziomu odniesienia dla średniorocznego stężenia promieniotwórczego radonu w powietrzu w pomieszczeniach przeznaczonych na pobyt ludzi, o którym mowa w art. 23; 
  5. podstawę faktyczną sporządzenia informacji, w szczególności wyniki pomiarów, w oparciu, o które sporządzono informację, oraz podmiot, który przeprowadził pomiary. 
  6. Pomiary, o których mowa, prowadzą laboratoria, które posiadają akredytację w zakresie 

prowadzenia takich pomiarów. 

  1. Laboratoria prowadzące pomiary, o których mowa, informują niezwłocznie państwowego wojewódzkiego inspektora sanitarnego o przypadkach przekroczenia wartości średniorocznego stężenia promieniotwórczego radonu w powietrzu w pomieszczeniach przeznaczonych na pobyt ludzi