Przed nami ostatnia część europejskiego kodeksu walki z rakiem. Jeżeli postępujecie zgodnie ze wskazówkami albo macie własne sposoby, podzielcie się z innymi Czytelnikami. Czekamy na Wasze pomysły i komentarze.

9.    Dowiedz się, czy w domu jesteś narażony na naturalne promieniowanie spowodowane wysokim stężeniem radonu. Podejmij działania na rzecz zmniejszenia jego poziomu.

Radon to naturalny gaz promieniotwórczy. Jest jednym z produktów rozpadu promieniotwórczego uranu. Występuje tam, gdzie w skorupie ziemskiej znajdują się nawet niewielkie ilości uranu. Ponieważ radon jest gazem, łatwo wydostaje się na powierzchnię ziemi.

Radon przedostaje się do budynków przez niewielkie pęknięcia w fundamentach, nieszczelności wokół instalacji elektrycznej, kanalizacyjnej i wodnej. Niewielkie ilości radonu występują w materiałach budowlanych i w wodzie pitnej. Radon gromadzi się głównie w piwnicach i na parterze budynków.

Według WHO radon i produkty jego rozpadu są drugą przyczyną nowotworów płuc, zaraz po paleniu papierosów. Stężenie graniczne zalecane przez WHO to 300 Bq/m3. Badania wskazują, że jeżeli stężenie radonu jest wyższe od 100Bq/m3, może już stanowić zagrożenie dla zdrowia. Można zminimalizować to zagrożenie. Najpierw jednak należy przeprowadzić pomiar stężenia radonu. Radon jest bezbarwny, nie ma zapachu i smaku, dlatego można go wykryć, jedynie prowadząc pomiary.

W Polsce od 2020 roku przedsiębiorcy z 27 powiatów mają obowiązek przeprowadzać pomiary stężenia radonu w miejscu pracy. Jednak radon nie występuje jedynie w miejscach pracy, ale również w domach prywatnych. Zobacz, gdzie ryzyko obecności radonu w budynkach jest największe.

Warto zadbać o to, aby powietrze w pomieszczeniu, w którym przebywamy, było bezpieczne. Jeżeli planujesz kupić lub wynająć mieszkanie lub dom, zapytaj sprzedawcę o wynik pomiaru stężenia radonu. Jeżeli chcesz przeprowadzić pomiar radonu w Twoim domu lub firmie, napisz TUTAJ.

Jak chronić się przed radonem?

  • Wietrz regularnie pomieszczenia, w których spędzasz najwięcej czasu
  • Obserwuj, czy w podłodze piwnicy nie pojawiają się pęknięcia
  • Zbadaj stężenie radonu w swoim domu.

10.    Karmienie piersią zmniejsza u matki ryzyko zachorowania na nowotwory. Hormonalna terapia zastępcza może zwiększać ryzyko zachorowania na raka.

Karmienie piersią przynosi ogromne korzyści dla prawidłowego rozwoju dziecka. Przez pierwsze sześć miesięcy życia mleko matki zapewnia dziecku wszystkie niezbędne składniki odżywcze. Jednak karmienie piersią to nie tylko korzyść dla dziecka. Szacuje się, że kobiety, które karmiły piersią dłużej niż rok, mają o 4% niższe prawdopodobieństwo zachorowania na raka piersi.

Hormonalna terapia zastępcza ma udowodniony wpływ na powstawanie nowotworów piersi. Jest to metoda leczenia menopauzy, polegająca na podawaniu kobietom żeńskich hormonów płciowych. Łagodzi ona dolegliwości związane z menopauzą. Jej stosowanie zwiększa ryzyko wielu chorób, nie tylko nowotworowych. Zwiększa się ryzyko udaru oraz choroby niedokrwiennej serca. Powinna być stosowana tak krótko, jak tylko jest to możliwe.

Jak chronić się przed rakiem piersi?

  • Jeśli możesz, karm swoje dziecko piersią
  • Jeżeli stosujesz HTZ, konsultuj czas jej trwania z lekarzem
  • Regularnie się badaj

11.    Zadbaj o to, aby Twoje dzieci poddano szczepieniom ochronnym na WZW i HPV.

Szacuje się, że 15-20% wszystkich nowotworów złośliwych może być wywołanych przez infekcje wirusowe lub bakteryjne. Kodeks walki z rakiem promuje szczepienia przeciwko wirusowemu zapaleniu wątroby typu B (noworodki) oraz wirusowi brodawczaka ludzkiego HPV (dziewczęta).

Wirusowe zapalenie wątroby to proces zapalny wywołany infekcją wirusową. Istnieją trzy rodzaje wirusów powodujących zapalenie wątroby. Do zakażenia dochodzi drogą krwiopochodną, płciową oraz okołoporodowo.

Objawy infekcji początkowo są podobne do objawów grypy. Jest to uczucie zmęczenia, bóle mięśni i głowy. Może pojawić się zażółcenie skóry i oczu. U części osób zakażenie przechodzi w fazę przewlekłą. Może przez długi czas nie dawać żadnych dolegliwości. Jest to choroba, która może doprowadzić do zwłóknienia wątroby lub jej marskości. W najgorszym przypadku prowadzi również do rozwoju nowotworu wątroby.

HPV to wirus brodawczaka ludzkiego. Do zakażenia dochodzi drogą płciową. Infekcja może przebiegać bezobjawowo. Po wielu latach od zakażenia mogą rozwinąć się zmiany nowotworowe, głównie raka szyjki macicy. Szczepienie powinno być wykonane u dziewczynek powyżej 9 roku życia.

Jak się chronić?

  • Jeżeli twój zawód wymaga kontaktów z krwią, zawsze pracuj w rękawiczkach
  • Zastanów się dwa razy przed decyzją o tatuażu
  • Korzystaj z dostępnego kalendarza szczepień


12.    Bierz udział w zorganizowanych programach badań przesiewowych w celu wczesnego wykrywania raka jelita grubego, raka piersi, raka szyjki macicy.

Badanie przesiewowe jest badaniem profilaktycznym przeprowadzanym wśród osób, które nie mają objawów choroby. Ma ono na celu wykrycie i wczesne leczenia choroby. Badanie przesiewowe pozwala na wykrycie nowotworu w fazie, która nie daje jeszcze żadnych objawów. Pozwala to na uzyskanie wysokiego prawdopodobieństwa wyleczenia.

Badania przesiewowe przeprowadza się w grupie osób, które znajdują się w grupie największego ryzyka zachorowania na dany nowotwór. Zazwyczaj czynnikiem decydującym jest wiek. W Polsce prowadzone są badania przesiewowe w zakresie nowotworów piersi, jelita grubego i szyjki macicy.

Badaniem przesiewowym dla nowotworów piersi jest mammografia. Jest to badanie wykonywane przy wykorzystaniu promieniowania jonizującego. Do diagnostyki lekarz radiolog wykorzystuje specjalne monitory o wysokiej rozdzielczości. Zaproszenie na badania otrzymują kobiety w wieku od 50 do 69 lat. Badania finansowane są przez Narodowy Program Zwalczania Chorób Nowotworowych.

Kolonoskopia to badanie przesiewowe w kierunku nowotworów jelita grubego. Program prowadzony jest od 2000 roku. Zaproszenia na badania otrzymują osoby w wieku między 55-64 lata. Jeżeli w rodzinie występowały przypadki nowotworów jelita grubego, na badania zapraszane są również osoby młodsze. Efektem badań przesiewowych w tym zakresie jest znaczący spadek umieralności na ten typ nowotworów od 2010 roku.

Ostatnim prowadzonym w Polsce badaniem przesiewowym jest badanie w kierunku raka szyjki macicy. Jest to badanie cytologiczne. Zaproszenie na badanie mogą otrzymać kobiety w wieku od 25 do 59 lat. Badanie cytologiczne przesiewowe można przeprowadzić raz na 3 lata. Więcej informacji o badaniach przesiewowych znajdziesz TUTAJ.

Jak się chronić?

  • Sprawdzaj, jakie darmowe badania przesiewowe przysługują w Twoim wieku
  • Pytaj o badania swojego lekarza rodzinnego
  • Obserwuj swoje ciało i nie czekaj z pójściem do lekarza.

Teraz wiesz już wszystko. Reszta należy do Ciebie.

Zadzwoń i zapytaj nas o radon.